Błędy, które poprawia Analiza tekstów

Błędna pisownia

Błędna pisownia to po prostu błąd ortograficzny lub literówka. System wykryje takie pomyłki w tekście i podkreśli je na czerwono.

Pamiętaj!
Narzędzie bardzo często nie zaznaczy błędów w łącznym lub rozdzielnym pisaniu „nie” z czasownikami, przymiotnikami itd. Spójrz na poniższe przykłady:

• „Deszcz był niewielki, ale zepsuł nam wycieczkę”.
• „Piramidy wydawały mi się nie wielkie, ale malutkie. Pewnie dlatego, że oglądałam je tylko z daleka”.

Oba te zdania są poprawne. Po prostu, jeśli przeciwstawiamy sobie dwie rzeczy (nie wielkie, ale malutkie) zapisujemy „nie” osobno. Nasze narzędzie używa zaawansowanych algorytmów, ale nie potrafi odczytać kontekstu. Dlatego właśnie poświęć szczególną uwagę pisowni z „nie”.

Ps. Uważaj także na starsze wersje Worda. Będą Ci one z uporem maniaka poprawiały „nie najlepszy” na „nienajlepszy”. A uwierz, że to właśnie pierwsza forma jest poprawna. Druga jest nie najlepsza :)

Uważaj!
Niektóre nazwy własne, nowo powstałe słowa czy wyrazy z żargonu także mogą być uznane za słowa z błędną pisownią.

Rozpoczynanie zdań wielką literą

System podkreśli czerwoną, falowaną linią te zdania, które nie rozpoczynają się od wielkiej litery. Możesz bez problemu stosować skróty – narzędzie rozpozna te najczęściej stosowane i nie będzie wskazywać, że powinna się po nich pojawić wielka litera.

Sprawdź sam tekst „Majka siedziała pod nr. piątym. Ktoś nagle zapukał. To był sz. p. sąsiad. zdziwiła się, bo nie zapraszała Kowalskiego”.

Pamiętaj!
Tylko w jednym przypadku można złamać tę zasadę – gdy na początku zdania znajduje się nazwa własna rozpoczynająca się od małej litery. Są to bardzo rzadkie przypadki i przeważnie można to samo zdanie napisać w taki sposób, aby nazwę własną umieścić w innym miejscu wypowiedzi.

Błędy typograficzne

Internet pozwala na dużo. Między innymi na stosowanie niepoprawnych znaków typograficznych. Nasz system jednak je wykryje i zaznaczy na niebiesko.

Sprawdźmy jednak, co to oznacza.

Kończenie zdań kropką

Zdania, które nie są zakończone kropką, znakiem zapytania, wielokropkiem lub wykrzyknikiem zostaną zaznaczone na niebiesko. Znajdziesz w ten sposób wszelkie urwane myśli, a także zwykłe niedopatrzenia.

Pamiętaj!
Śródtytuły są wyjątkiem. Po nich nie można stawiać kropki. Dozwolone są natomiast pozostałe znaki interpunkcyjne.

System nie jest w stanie wykryć, czy Twój śródtytuł to faktycznie nazwa rozdziału, czy bardzo krótki akapit. Zaznaczy brak kropki jako błąd – zupełnie się tym nie przejmuj!

Prawdopodobna literówka – wiele spacji z rzędu

Spacja pomiędzy wyrazami i zdaniami powinna być zawsze jedna. Wiele spacji to błąd typograficzny.

Błędne umiejscowienie kropki

Kropka, znak zapytania, wykrzyknik lub wielokropek powinny się znajdować na końcu zdania. Po nich nie powinno być żadnych innych znaków. Spójrzmy…

Uważaj!
Word nie zaznacza i nie poprawia tego typu błędów.

Cudzysłowy

Mamy różne rodzaje cudzysłowów, np.:

• „” – polskie, drukarskie,
• "" – proste,
• ‘’ – angielskie,
• »« – ostrokątne niemieckie,
• «» – ostrokątne francuskie.

W języku polskim stosujemy cudzysłów drukarski.

Niesparowane symbole

Narzędzie analizy tekstów zaznaczy błąd, jeśli znajdzie znaki występujące parami, gdy jednego z nich brakuje. Jakie znaki występują parami? Np. „”, (), [] itd.

Uważaj!
Emotikony, jak :) również zostaną podkreślone.

Niepotrzebne spacje lub brak spacji

Zasady są takie, że spację stawiamy:

• po znaku przestankowym,
• przed nawiasem, cudzysłowem,
• po nawiasie, cudzysłowie,
• po inicjale.

Nie wstawiamy jej natomiast:

• przed znakiem przestankowym,
• po przecinku dziesiętnym,
• po otwarciu nawiasu, cudzysłowu,
• przed zamknięciem nawiasu, cudzysłowu.

Myślnik, półpauza, dywiz

Wszystkie trzy znaki wyglądają jak pozioma kreska. Mają jednak inne funkcje. Jakie?

• — (myślnik)
• – (półpauza)
• - (dywiz)

Myślnikiem (dopuszczalna jest także półpauza) oddzielamy wyrazy lub rozpoczynamy dialogi. Np. „w środę napiszę artykuł, a w czwartek — notkę prasową”. Te znaki zawsze otaczają spacje.

Dywiz służy do złożeń (błędne użycie zalicza się co prawda do błędów ortograficznych, nie typograficznych, ale…). Innymi słowy, możemy nim zapisać m.in.:

• niektóre z miast (Skarżysko-Kamienna),
• nazwiska dwuczłonowe (Kowalska-Nowak, ale też Grot-Rowecki, gdzie Grot jest pseudonimem),
• niektóre pary wyrazów (hokus-pokus, baba-jaga, ex-mąż, tuż-tuż, ale nie puk, puk!),
• dzielenie wyrazów i przenoszenie ich do nowej linii.

Wokół dywizu nie może być spacji.

Błędy frazeologiczne

Dotyczą, jak sama nazwa wskazuje, związków frazeologicznych. Są to utrwalone w danym języku połączenia dwóch lub więcej wyrazów. Np. „alfa i omega”, „wszem wobec” czy nawet „pójść po rozum do głowy”.

To właśnie ten drugi zapis „wszem wobec” jest poprawny. Częściej używane „wszem i wobec” to pisownia błędna. Podobnie jest z „między Bogiem a prawdą” (zapis wadliwy), a „Bogiem a prawdą”.

Uważaj!
Word nie poprawia większości błędów frazeologicznych, leksykalnych, odmiany, składniowych, fonetycznych i innych, czyli tych, które zostaną omówione w dalszej części artykułu.

Błędy leksykalne

Błąd leksykalny to użycie wyrazów w niepoprawnym znaczeniu. Może wynikać np. z zapisu ze słuchu, podobnego brzmienia dwóch różnych wyrazów czy użycia nieprawidłowego zapisu w związku frazeologicznym. To także pleonazmy i kalki językowe.

Pleonazmy

Wyrazy, które mają to samo znaczenie. Np.:

• miesiąc kwiecień,
• fakt autentyczny,
• cofać się do tyłu,

Są natomiast także wyjątki:

• „Kolega Kwiecień oddał mi wreszcie pożyczoną wiertarkę. Jak na ironię w miesiącu kwietniu”. Mamy tu dwa „kwietnie”, znaczące coś zupełnie innego. Można podkreślić za pomocą słowa miesiąc, że piszemy o tym drugim znaczeniu.
• „W tej gazecie chyba pierwszy raz ukazał się autentyczny fakt”.

Zapożyczenia, kalki językowe

Niektóre zapożyczenia, także zostaną zaznaczone. Np.:

Błędy odmiany

Czy czytałeś kiedykolwiek o roku tysiąc dziewięćsetnym dziewięćdziesiątym trzecim? Pewnie nie, ale jest bardzo możliwe, że przemknął Ci w jakimś tekście rok dwutysięczny siedemnasty.

To zła odmiana. Owszem, możemy mówić o roku dwutysięcznym. Kolejne lata to jednak dwa tysiące pierwszy, dwa tysiące drugi itd.

Przykłady:

Uważaj!
Narzędzie nie zaznaczy błędu w zdaniu „Lubił zjeść pomarańcz”. Pomarańcz bowiem, chociaż jest tu błędną odmianą, jest także zupełnie poprawnym słowem określającym kolor.

Błędy składniowe

Błędy składniowe to błędy wynikające z niepoprawnego szyku zdania. Może być to np. użycie czasowników niedokonanych tam, gdzie forma powinna być dokonana, niepoprawna odmiana przymiotników i przysłówków czy złe zastosowanie przypadków.

Przykłady:

Powtórzenia

Powtórzenia można podzielić na te wynikające np. z błędnego wklejenia, pomyłki w pisaniu – występują wtedy bezpośrednio przy sobie.

Błędy fonetyczne

Narzędzie sprawdza, czy wyrazy takie jak „w”, „we”, „od”, „ode” itd. są stosowane w poprawnej formie.

Inne błędy

Podsumowanie

To prawda, że nie wykrywamy jeszcze wszystkich błędów, które mogą wystąpić w polskich tekstach. Nasz ojczysty język jest bardzo skomplikowany. Mamy w nim co prawda zaledwie trzy czasy (zaprzeszły na szczęście odszedł w niepamięć), ale dołożono nam siedem przypadków, pięć rodzajów, dziewięć typów liczebników, trzy lub cztery koniugacje w samym czasie teraźniejszym, dwa aspekty, trzy tryby…

Po pierwsze – stale pracujemy nad dostosowaniem reguł Analizy tekstów do języka.

Po drugie – w gąszczu tych wszystkich standardów warto sprawdzić swój tekst przed opublikowaniem. Czasem zwykłe niedopatrzenie może zepsuć naprawdę dobry artykuł.